Aaibaar beestje: de boomkikker

De boomkikker is een guitig beestje, met bijna menselijke trekjes. Op een warme dag in de voorzomer koestert hij zich graag op een tak in het zonlicht, knipoogt en lijkt te glimlachen. Zijn populariteit dankt hij deels aan zijn aaibaarheidsfactor.

Boomkikker door Nico van Kappel
Boomkikker door Nico van Kappel

Boomkikkers aan de kust

Wijd verspreid is hij (nog) niet in de Nederlandse duingebieden, maar langzaamaan rukt hij wel op: de boomkikker. In Zeeuws-Vlaanderen heeft het Boomkikkerfonds zich sterk voor gemaakt voor herstel van de populatie. Vooral dankzij aanleg van drinkpoelen voor het vee, is die in het westen van de regio zo sterk gegroeid, dat je de boomkikker er nu ook in de duingebieden tegenkomt. In mindere mate ook in de duinen van Terschelling en Noord- en Zuid-Holland; onder andere Meijendel en de Amsterdamse Waterleidingduinen. Vermoedelijk is hij in deze gebieden omstreeks het jaar 2000 uitgezet.

Grote populaties kom je tegen in de leefgebieden waar hij altijd heeft standgehouden: het oosten van Overijssel en de oostelijke Achterhoek en in Brabant en Limburg. Elders is de boomkikker vanaf de jaren vijftig zo goed als verdwenen. Door schaalvergroting van de landbouw, aantasting van natuurgebieden en het verdwijnen van poelen en struweel. Vandaar dat hij staat vermeld op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten.

Kleefstof & boomkikkers tellen

Boomkikker door Nico van Kappel
Boomkikker door Nico van Kappel

Zijn klimkwaliteiten dankt het beestje aan klieren aan de poten, die een kleefstof afscheiden. Dat stelt hem in staat van tak tot tak te klimmen in struikgewas en lage bomen. Struweel met in de nabijheid grote, ondiepe poelen, waar geen vissen zwemmen die zijn eitjes opeten, is zijn ideale biotoop. Overdag houdt de boomkikker zich gedeisd om energie te sparen voor nachtelijke voedseltochten. Met zijn tong vangt hij vliegen, spinnen en kevers.

Een groot deel van zijn leven brengt dit sympathieke reptiel door op het droge, in het struweel. Vanaf eind april zetten de mannetjes het op een kwaken om vrouwtjes te lokken. Het is de tijd waarop boomkikkertellers eropuit trekken. Dat tellen is een vak apart. Een ervaren teller is in staat het geluid van maximaal twintig kikkers van elkaar te onderscheiden. Wetenschappers maken ook wel gebruik van een geluidscamera. Die geeft in beeld weer waar de van elkaar in toon verschillende kwaakgeluiden vandaan komen.

Hoe klinkt de boomkikker?

Wilt u horen hoe de boomkikker klinkt? Luister dan dit geluidsfragment af. Om de boomkikker te zien in het duingebied moet u even geduld hebben. Op dit moment is de boomkikker in een diepe winterslaap in holle bomen en houtstapels. 

Dit artikel verscheen in onze nieuwsbrief DuinTopics. Wil jij ook op de hoogte blijven van het laatste nieuws rondom de kust? Klik hier en schrijf je in.

Gerelateerde berichten

Op 1 oktober hebben bestuurders van overheden, maatschappelijke organisaties en ondernemers het nieuwe Kustpact 2026–2030 ondertekend. In het Kustpact worden afspraken vastgelegd om de ontwikkeling van toerisme en recreatie langs de kust in balans te brengen met de bescherming van natuur en landschap.
Koraalzwammen zijn prachtige paddenstoelen met een sterk vertakt vruchtlichaam. In Nederland zijn er ongeveer dertig soorten. Een deel daarvan komt ook voor in de duinen en twee soorten zelfs uitsluitend. Dat er ook in de helmduinen van de zeereep koraalzwammen groeien was tot vijftien jaar geleden zo goed als onbekend.
Geïnspireerd door het zeedorp en het leven van de vissersbevolking trokken eind 19e eeuw veel kunstenaars uit de hele wereld naar Katwijk (evenals naar Egmond, Domburg en Volendam). Het zeedorpenlandschap met schelpenvissers en de bomschuiten, het drogen van de netten in het duin, werd een geliefd thema in de kunst.