Elke maand hebben we het over een dier of plant die je op dat moment in de
duinen kunt spotten.

De duinen zijn geologisch gezien erg jong. Officieel heten ze dan ook ‘jonge duinen’. De
allereerste fase van het ontstaan van duinen wordt ‘jonge duintjes’ genoemd. Een beetje
verwarrend dus. Bijna overal zijn ze te vinden op de overgang van het hoge strand naar
de zeereep.

Zandsuppleties

Jonge duintjes ontstaan op plekken waar de kust aangroeit. Vaak is dat te danken aan
zandsuppleties voor de kust. Daarbij wordt extra zand in zee gestort. Golven ‘duwen’ dat
zand naar het strand dat daardoor breder en hoger wordt. Het zand stuift vervolgens
richting duinen waar zich dan voor de al aanwezige duinen ‘jonge duintjes’ ontwikkelen.
In de jaren na een zandsuppletie wordt de kust weer smaller en verdwijnen de jonge
duintjes soms weer.

Natuurlijke aangroeistranden

Op andere plekken groeit de kust van nature aan, met brede stranden en veel jonge
duintjes. Brede aangroeistranden met jonge duintjes kun je vinden op de koppen van de
Waddeneilanden, bij IJmuiden, op Voorne, Goeree, op Schouwen en voor de Veerse Dam.

Lage duintjes met gras

Jonge duintjes ontstaan zodra zich op het kale zand plantjes vestigen. Meestal is dit
biestarwegras, een gras met vrij slappe, donkergroene bladen. In de luwte ervan blijft
zand liggen waar het gras verder in uitgroeit. In het begin zijn die duintjes maar 5 of 10
centimeter hoog. Vaak verdwijnen ze weer tijdens stormen. De duintjes die dat
overleven worden geleidelijk groter en raken meer begroeid. Typische jonge duintjes zijn
tot één meter hoog, en een paar meter in doorsnede. Als er genoeg zand naartoe stuift
groeien ze uit tot echte duinen, meestal begroeid met helmgras.

Als je regelmatig naar hetzelfde strand gaat kun je de ontwikkeling van de jonge duintjes
goed volgen. Van jaar op jaar zien ze er anders uit. Als het een beetje meezit ontstaan
volwassen duinen: geologie in actie!

Tekst:  Kees Vertegaal