Vandaag in het Duin: de zebrarups / sint jacobsvlinder

ZebraRups Sint_Theo Baas
ZebraRups Sint, foto Theo Baas

De zebrarups is een gemakkelijk herkenbaar duindier. Hij is opvallend oranje-zwart gestreept en laat zich volop zien, een signaal aan insecteneters: eet mij niet, want ik ben giftig! Voor ons is hij daardoor niet moeilijk te vinden. Het is de rups van de sint- jacobsvlinder: twee namen, één soort.


 
Rood en zwart

sint-jacobsvlinder_Cynthia Levering
sint-jacobsvlinder, foto Cynthia Levering

De sint-jacobsvlinder vliegt vooral in het voorjaar, het meest tot half juni. Hij fladdert door het open duin op zoek naar duinkruiskruid – de duinvariant van jakobskruiskruid – om eitjes op te leggen. Het is een ‘dag-actieve nachtvlinder’: officieel hoort hij bij de nachtvlinders maar hij vliegt overdag. Het is een opvallend zwart en roodvlindertje, met een lange rode streep langs de rand van de zwarte voorvleugel. Hij lijkt op de sint- jansvlinder maar die heeft ronde rode vlekken op zijn vleugel.


 
Oranje en zwart


In juli en augustus zie je vooral de rupsen die dan uitgekomen zijn en het duinkruiskruid beginnen op te eten. Door de typische oranje-zwarte bandering kun je hem niet verwarren met andere soorten. De zebrarups is giftig doordat hij gifstoffen uit duinkruiskruid weet op te nemen. Het is een van de weinige insecten die op deze slecht verteerbare duinplant leven. De rupsen eten alleen maar deze plant. In sommige jaren, als er veel rupsen zijn, eten ze alle duinkruiskruid helemaal kaal!


Duinkruiskruid


Zebrarupsen en sint-jacobsvlinders vind je bijna overal in open droge duinen langs de hele Nederlandse kust, op duinkruiskruid. Als je nu op zoek gaat zul je vooral zebrarupsen tegenkomen. Komend voorjaar op zoek naar de sint-jacobsvlinder!

In de rubriek ‘Vandaag in het Duin’ hebben we het elke maand over een dier of plant die je op dat moment in de duinen kunt spotten.

Tekst: Kees Vertegaal

Foto: Cynthia Levering & Theo Baas

Gerelateerde berichten

Winterpostelein (Claytonia perfoliata) is een kleine plant met vlezige, schopvormige blaadjes op een lange steel. De blaadjes onder de bloemetjes hebben een karakteristieke schotelvorm.
Vrijwilligers van “Het Groene Strand Goeree-Overflakkee” raapten in vier maanden tijd bij een onderzoek naar de samenstelling van aangespoeld strandafval 615 ballonnen en resten van ballonnen op 6 kilometer strand, ruim 100 ballonen per kilometer. Zij hebben dit onderzoek uitgevoerd omdat er altijd al veel ballonnen aanspoelen en zij meer actie willen om dit probleem op te lossen.
Grote wilde dieren zien in Nederland: het kan, ook in de duinen. In diverse Hollandse en Zeeuwse duingebieden leven damherten. Prachtige beesten, en de kans om er daadwerkelijk een te zien is best groot.