Vandaag in het duin: Op zoek naar de Oude Duinen

Belvedere in herfst Ronald van Wijk
Belvedere in herfst Ronald van Wijk

Iedereen kent de duinen: mooie, golvende zandheuvels langs de Nederlandse kust. Geologen noemen dit de ‘Jonge Duinen’. Dit betekent dat er ook ‘Oude Duinen’ zijn. Waar zijn die dan? Gelukkig zijn ze gemakkelijk te vinden.

Zoek naar landgoederen

Oude Duinen liggen landinwaarts van de Jonge Duinen, vooral langs de kust van Noord- en Zuid-Holland, van Alkmaar tot iets voorbij Den Haag. Ze zijn te herkennen aan de vele landgoederen en buitenplaatsen. Vooral in Zuid-Kennemerland en rond Wassenaar zijn bosrijke gebieden met op elkaar aansluitende landgoederen.

In veel van die landgoederen zijn nog duinvormen te zien. Die duintjes zijn vrij laag, slechts een paar meter hoog. Maar let op: soms zijn er kunstmatige heuvels aangelegd om het landschap te verfraaien.

Oude Duinen zijn strandwallen

De Oude Duinen zijn duizenden jaren geleden – lang voor de Jonge Duinen – ontstaan langs de toenmalige, meer landinwaarts gelegen kustlijn. Ze bestaan uit zand dat door de zee naar het strand werd gebracht. Oude Duinen worden ook wel strandwallen genoemd. In perioden dat de kust groeide werd het strand snel breder en verscheen dichter bij zee een nieuwe rij duintjes.

Strandvlakten

Tussen de eerste strandwal en de volgende bleef een lager stuk voormalig strand achter. Dat noemen we een strandvlakte. Die lage stukken waren vrij nat, en na verloop van tijd ontstond daar een laagje veen. Vooral in Zuid-Kennemerland en bij Wassenaar zijn de vroegere strandvlakten mooi herkenbaar als weilanden tussen de landgoederen.

Let op hoogteverschil

Als je gaat wandelen of fietsen in de landgoederen langs de kust van Noord- en Zuid-Holland, kijk dan of je in het bos lage duintjes ziet. Als je van een weiland naar een landgoed gaat, let dan op het hoogteverschil van een paar meter tussen de weilanden van de strandvlakte en de landgoedbossen op de Oude Duinen.

Auteur: Kees Vertegaal

Gerelateerde berichten

Op 1 december 2025 is het hek dat op natuurbrug Zandpoort stond verwijderd. Ecoduct Zandpoort is een van de drie natuurbruggen in Nationaal Park Zuid-Kennemerland. De Zandpoort verbindt de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) met Nationaal Park Zuid-Kennemerland.
Winterpostelein (Claytonia perfoliata) is een kleine plant met vlezige, schopvormige blaadjes op een lange steel. De blaadjes onder de bloemetjes hebben een karakteristieke schotelvorm.
Vrijwilligers van “Het Groene Strand Goeree-Overflakkee” raapten in vier maanden tijd bij een onderzoek naar de samenstelling van aangespoeld strandafval 615 ballonnen en resten van ballonnen op 6 kilometer strand, ruim 100 ballonen per kilometer. Zij hebben dit onderzoek uitgevoerd omdat er altijd al veel ballonnen aanspoelen en zij meer actie willen om dit probleem op te lossen.