Vandaag in het duin: Op zoek naar de Oude Duinen

Belvedere in herfst Ronald van Wijk
Belvedere in herfst Ronald van Wijk

Iedereen kent de duinen: mooie, golvende zandheuvels langs de Nederlandse kust. Geologen noemen dit de ‘Jonge Duinen’. Dit betekent dat er ook ‘Oude Duinen’ zijn. Waar zijn die dan? Gelukkig zijn ze gemakkelijk te vinden.

Zoek naar landgoederen

Oude Duinen liggen landinwaarts van de Jonge Duinen, vooral langs de kust van Noord- en Zuid-Holland, van Alkmaar tot iets voorbij Den Haag. Ze zijn te herkennen aan de vele landgoederen en buitenplaatsen. Vooral in Zuid-Kennemerland en rond Wassenaar zijn bosrijke gebieden met op elkaar aansluitende landgoederen.

In veel van die landgoederen zijn nog duinvormen te zien. Die duintjes zijn vrij laag, slechts een paar meter hoog. Maar let op: soms zijn er kunstmatige heuvels aangelegd om het landschap te verfraaien.

Oude Duinen zijn strandwallen

De Oude Duinen zijn duizenden jaren geleden – lang voor de Jonge Duinen – ontstaan langs de toenmalige, meer landinwaarts gelegen kustlijn. Ze bestaan uit zand dat door de zee naar het strand werd gebracht. Oude Duinen worden ook wel strandwallen genoemd. In perioden dat de kust groeide werd het strand snel breder en verscheen dichter bij zee een nieuwe rij duintjes.

Strandvlakten

Tussen de eerste strandwal en de volgende bleef een lager stuk voormalig strand achter. Dat noemen we een strandvlakte. Die lage stukken waren vrij nat, en na verloop van tijd ontstond daar een laagje veen. Vooral in Zuid-Kennemerland en bij Wassenaar zijn de vroegere strandvlakten mooi herkenbaar als weilanden tussen de landgoederen.

Let op hoogteverschil

Als je gaat wandelen of fietsen in de landgoederen langs de kust van Noord- en Zuid-Holland, kijk dan of je in het bos lage duintjes ziet. Als je van een weiland naar een landgoed gaat, let dan op het hoogteverschil van een paar meter tussen de weilanden van de strandvlakte en de landgoedbossen op de Oude Duinen.

Auteur: Kees Vertegaal

Gerelateerde berichten

Het klimaat verandert, zoals onder meer blijkt uit opwarming: zachtere winters, warmere voorjaren en drogere, hetere zomers. Volgens de in 2023 door het KNMI gepubliceerde klimaatscenario’s zet de opwarming de komende jaren door en moeten we, afhankelijk van onze CO2 -uitstoot, rond 2100 rekening houden met een opwarming van 1,7 °C tot 4,9 °C. Hoe reageren vogels hierop?
In Oranjezon zijn vele stadia van duinvorming te zien. De naam verwijst naar de oorspronkelijke eigenaars: de prinsen van Oranje. Het 400 hectaren grote gebied wordt beheerd door het Zeeuws Landschap. 
Ze leiden voor ons een verborgen bestaan. We kennen ze allemaal en tegelijkertijd weten we er weinig van af: muizen en dan in het bijzonder woelmuizen.Dat was de reden voor de Zoogdiervereniging om dit jaar tot het jaar van de woelmuis uit te roepen.