Vandaag in het duin: Op zoek naar de nachtegaal

Nachtegaal door Henk Bos

Elke maand hebben we het over een dier of plant die je op dat moment in de duinen kunt spotten.
Zijn zang heeft een bijna mythische status. Dankzij de betoverende klanken treedt de nachtegaal op in tal van verhalen, gedichten en sprookjes. In het voorjaar gaan mensen mee met speciale nachtelijke excursies om dit moois met eigen oren te beluisteren. Maar je kan ook zelf op zoek gaan naar deze zangvogel. De nachtegaal is tegenwoordig in Nederland een echte duinvogel, ook omdat hij elders sterk is afgenomen.

Ook overdag

Om nachtegalen te spotten is het niet nodig om in het holst van de nacht op pad te gaan. De meeste nachtegalen zingen is de vroege ochtend en ook ’s avonds zijn ze te horen. Op mooie dagen kun je zelfs midden op de dag hier en daar nachtegalen horen zingen. De beste periode is half april tot begin juni.

Dichte Duinstruiken

Nachtegalen broeden in dichte duinstruwelen met duindoorn of meidoorn en een dichte ondergroei. Ze zijn het meest talrijk in de duinen bij Den Haag en in Noord- en Zuid- Kennemerland waar uitgestrekte duinstruwelen te vinden zijn. Ook in de duinen van Voorne, Goeree en Schouwen komen ze veel voor. Ze zijn niet schuw: soms zit er een nachtegaal pal naast het pad vrolijk te zingen.

Onopvallend uiterlijk

De nachtegaal dankt zijn faam aan zijn zang. Qua uiterlijk is het een onopvallende bruine vogel. Uiterlijke kenmerken helpen sowieso nauwelijks bij het vinden van deze vogel, want hij laat zich weinig zien. Het herkennen van de zang is dus de beste manier om de nachtegaal te vinden.

Het is niet eenvoudig het gevarieerde nachtegalenlied te beschrijven. Beluister het daarom op vogelbescherming.nl (‘ontdek vogels’, zoek via ‘nachtegaal’ en klik op ‘herkenning’) of op xeno-canto.org. Het meest opvallende is de grote afwisseling, met krachtige rollers en af en toe een aanzwellend ‘juu juu juu juu juu’.

Gerelateerde berichten

Komende zaterdag 20 september is er weer een strandopruiming op het strand van Petten. We verzamelen peuken, blikjes, nylondraden, plastik en wat we nog meer aan rommel tegenkomen. Het afval gaat in jute zakken die later worden leeg geschut in de afvalbakken bij de strandopgangen. We starten om 10 uur bij de strandopgang vanaf de parkeerplaats aan Strandweg 4 Petten (bij het KNRM-gebouw). Kinderen zijn ook van harte welkom! 
Geïnspireerd door het zeedorp en het leven van de vissersbevolking trokken eind 19e eeuw veel kunstenaars uit de hele wereld naar Katwijk (evenals naar Egmond, Domburg en Volendam). Het zeedorpenlandschap met schelpenvissers en de bomschuiten, het drogen van de netten in het duin, werd een geliefd thema in de kunst.
September is een goede maand om op zoek te gaan naar paddenstoelen. Vooral in de landgoedbossen van de oude duinen groeien ze volop. Als het tenminste een beetje geregend heeft. Er zijn heel veel soorten paddenstoelen, maar boleten zijn mooie en opvallende paddenstoelen waarvan je eenvoudig kan zien dat het een boleet is.