Vandaag in het Duin: Op zoek naar Zandhaarmos

Zandhaarmos mannelijke planten door Theo Baas
Zandhaarmos mannelijke planten door Theo Baas

Elke maand hebben we het over een dier of plant die je op dat moment in de duinen kunt spotten.

Zandhaarmos is een soort mos dat je op veel plaatsen kunt zien; vooral in droge heide, zandverstuivingen en open zandige plekken. De plant vormt een losse, stugge zode met tot vijf centimeter lange, rechte stengels. Door ondergrondse uitlopers ontstaan er hele plakkaten. Bij droog weer staan de blaadjes rond de stengel omhoog gericht, bij vochtig weer afstaand.

Zandhaarmos is een zogeheten tweehuizige soort, met aparte mannelijke en vrouwelijke planten. In de bloeitijd zijn de verschillen duidelijk te zien. De mannelijke planten hebben een opvallend rood of oranje spatbekertje waarin de zaadcellen worden gevormd. Wanneer er een regendrupje op het spatbekertje valt, worden de zaadcellen verspreid. De vrouwelijke planten vallen op door hun oranje stengels. Na bevruchting vormen zich bij hen grijsbehaarde sporenkapsels.

Zandhaarmos komt over de hele wereld voor, van het laagland tot in het hooggebergte en zelfs op de Antartica.

Tekst: Theo Baas

Gerelateerde berichten

Op 1 oktober hebben bestuurders van overheden, maatschappelijke organisaties en ondernemers het nieuwe Kustpact 2026–2030 ondertekend. In het Kustpact worden afspraken vastgelegd om de ontwikkeling van toerisme en recreatie langs de kust in balans te brengen met de bescherming van natuur en landschap. Minister Keijzer benadrukte tijdens de ondertekening het belang van de voortgezette samenwerking: “Overheden, ondernemers en natuurorganisaties zijn een hecht netwerk geworden. Dat zetten we de komende jaren voort, door elkaar vroegtijdig te informeren en samen oplossingen te zoeken – als mede-eigenaren van onze waardevolle kust.” Stichting Duinbehoud benadrukte het belang om de afspraken uit het Kustpact te verankeren in de omgevingsplannen van de gemeenten.
Koraalzwammen zijn prachtige paddenstoelen met een sterk vertakt vruchtlichaam. In Nederland zijn er ongeveer dertig soorten. Een deel daarvan komt ook voor in de duinen en twee soorten zelfs uitsluitend. Dat er ook in de helmduinen van de zeereep koraalzwammen groeien was tot vijftien jaar geleden zo goed als onbekend.
Komende zaterdag 20 september is er weer een strandopruiming op het strand van Petten. We verzamelen peuken, blikjes, nylondraden, plastik en wat we nog meer aan rommel tegenkomen. Het afval gaat in jute zakken die later worden leeg geschut in de afvalbakken bij de strandopgangen. We starten om 10 uur bij de strandopgang vanaf de parkeerplaats aan Strandweg 4 Petten (bij het KNRM-gebouw). Kinderen zijn ook van harte welkom!