Winterpostelein (Claytonia perfoliata) is een kleine plant met vlezige, schopvormige blaadjes op een lange steel. De blaadjes onder de bloemetjes hebben een karakteristieke schotelvorm.
Winterannuel
Het plantje is eenjarig. Het is een zogenoemde “winterannuel”: in de winter kiemt de plant uit een zaadje, gaat de winter in als een rozet en begint in het vroege voorjaar te bloeien. Na de bloei begint de plant te vergelen en tegen de zomer is de plant verdwenen. Het zaad brengt de zomer in rust door om in het najaar te ontkiemen, waarmee een nieuwe cyclus begint.
De zaadjes bevatten een zogenaamd mierenbroodje. Dat is een aanhangsel waar mieren verzot op zijn. De mieren slepen dit mee naar hun nest en verspreiden zo het zaad.
Naamgeving
De plant behoort feitelijk tot de bronkruidfamilie (Montiaceae), maar was vroeger opgenomen in de posteleinfamilie onder de naam “witte winterpostelein”. Claytonia is genoemd naar John Clayton (1694-1773), die in America veel planten verzamelde. Volgens de nieuwste inzichten is de plant meer verwant aan de bronkruiden, een kleine familie met slechts vier soorten.
Oorsprong
Winterpostelein komt oorspronkelijk uit Noord- Amerika en Groenland. Via Cuba is de plant naar West-Europa gekomen en werd hier als groente geweekt maar is op veel plaatsen verwilderd. In ons land wordt de soort inmiddels als ingeburgerd beschouwt.
Spinazie
De hele plant is eetbaar, zit vol vitamines en mineralen en is bovendien erg lekker. Het kan gebruikt worden als salade of gekookt als spinazie. Het beste is de plant vóór de bloei te oogsten. In Amerika was de plant populair bij de indianen en de goudzoekers in Californië. Voor de laatsten was het een belangrijke groente om in het vroege voorjaar scheurbuik tegen te gaan.
Voorkomen
Winterpostelein kun je in de duinen vinden onder duindoorn– en vlierstruiken achter de zeereep en op licht beschaduwde plekken met een open, droge en voedselrijke bodem. Buiten de duinen kun je de plant zoeken in perken, begraafplaatsen, plantsoenen en tuinen. In reformwinkels is winterpostelein in het voorjaar vaak verkrijgbaar.
In de rubriek ‘Vandaag in het Duin’ hebben we het elke maand over een dier of plant die je op dat moment in de duinen kunt spotten.
Tekst en fotografie: Kees Vertegaal
