Vandaag in het Duin: op zoek naar winterakoniet – Eranthis hymalis

Winterakoniet - Theo Baas
Winterakoniet – Theo Baas

Elke maand hebben we het over een dier of plant die je op dat moment in de duinen kunt spotten.

De winterakoniet is een plant die behoort tot de ranonkelfamilie, net als boterbloemen
De uit het Grieks afkomstige naam, eranthis, komt van er (voorjaar) en anthos (bloem), dus: voorjaarsbloem. Hyemalis betekent winter of in de winter bloeiend.

Ingeburgerd


De winterakoniet is oorspronkelijk een bosplant van Zuid-Europese gebergten, van Zuid-Frankrijk, via Italië tot in de Balkan. Vanaf de 15e eeuw is de soort in ons land veel aangeplant op buitenplaatsen, kloosters en landgoederen; net als sneeuwklokjes. Door de jaren heen zijn ze hier verwilderd. Wat betekent dat de soort zelfstandig standhoud en zich uitzaait. Inmiddels heeft de soort de status “ingeburgerd” gekregen.

Vroege bloeier


Omdat de winterakoniet van oorsprong een bosplant is gedijd ze het best op plekken die wat in de schaduw liggen zoals beschaduwde gazons. Het is een vroege bloeier die vaak gelijktijdig met sneeuwklokjes bloeit. In het vroege voorjaar ontspringt vanuit een bolvormige korte, dikke wortelstok een bloeistengel die één bloem draagt, omgeven door een krans van bladeren. Bij zonnig weer staan de bloemen wijd open, bij regen en ‘s nachts sluiten ze weer. Vanwege de vroege bloei is de plant van belang als bron van nectar voor vroeg vliegende insecten, en als de temperatuur boven 10º C komt, ook voor honingbijen.

Tekst & fotografie: Theo Baas

Gerelateerde berichten

Komende zaterdag 20 september is er weer een strandopruiming op het strand van Petten. We verzamelen peuken, blikjes, nylondraden, plastik en wat we nog meer aan rommel tegenkomen. Het afval gaat in jute zakken die later worden leeg geschut in de afvalbakken bij de strandopgangen. We starten om 10 uur bij de strandopgang vanaf de parkeerplaats aan Strandweg 4 Petten (bij het KNRM-gebouw). Kinderen zijn ook van harte welkom! 
Geïnspireerd door het zeedorp en het leven van de vissersbevolking trokken eind 19e eeuw veel kunstenaars uit de hele wereld naar Katwijk (evenals naar Egmond, Domburg en Volendam). Het zeedorpenlandschap met schelpenvissers en de bomschuiten, het drogen van de netten in het duin, werd een geliefd thema in de kunst.
September is een goede maand om op zoek te gaan naar paddenstoelen. Vooral in de landgoedbossen van de oude duinen groeien ze volop. Als het tenminste een beetje geregend heeft. Er zijn heel veel soorten paddenstoelen, maar boleten zijn mooie en opvallende paddenstoelen waarvan je eenvoudig kan zien dat het een boleet is.