Paddenstoelen op het strand

Duinfranjehoed door Ronald van Wijk
Duinfranjehoed door Ronald van Wijk

Het najaar is het mooiste jaargetijde voor een wandeling door de natuur om paddenstoelen te bewonderen. Uit het bos kennen we de berkenzwam, het eekhoorntjesbrood en de vliegenzwam: rood met witte stippen. Ook op het strand vind je langs de duinvoet fraaie paddenstoelen.

Daar waar het helmgras begint te groeien in de eerste duinenrij, de zeereep, komen we paddenstoelen tegen met namen als zeeduinchampignon, helminktzwam, duinkaalkopje, zandparasolzwam, duinveldridderzwam, duinfranjehoed en helmkoraalzwam. Allemaal soorten die op of tussen het helmgras groeien.

Duinfranjehoed

Duinstinkzwam door Marc Janssen
Duinstinkzwam door Marc Janssen

De duinfranjehoed is een plaatjeszwam met een grauwbruine hoed en zwartbruine sporen. De soort is overal te vinden waar helm groeit. De duinfranjehoed houdt van het kale zand is daardoor gemakkelijk te vinden. De soort leeft van afgestorven worteltjes en andere organische bestanddelen in de bodem.

Duinstinkzwam

Een opvallende paddenstoel is de duinstinkzwam, met een intense geur waar vliegen op afkomen. Als de duinstinkzwam boven het duinzand uitkomt verschijnt er eerst een roze verkleurend eivormig lichaam: het duivelsei. Als dit ‘ei’ openbreekt, verschijnt de paddenstoel. De bovenkant verandert langzaam in een zwartgroene slijmmassa met daarin de sporen (kleine zaadjes) die door vliegen worden verspreid.

Zandtulpje

Het zandtulpje is te vinden op het kale zand in de duinen. De warmbruine paddenstoel is in het begin bolvormig met een kleine opening. Later opent de paddenstoel zich en daarbij scheurt de rand van de opening straalsgewijs in. De geopende paddenstoel lijkt inderdaad op een bruine tulp.

Zandtulpje door Ronald van Wijk
Zandtulpje door Ronald van Wijk

Schimmels

Paddenstoelen behoren tot de schimmels uit het plantenrijk. Het zijn de vruchtlichamen van wat voor ons vrijwel onzichtbaar is: de schimmeldraden onder de grond. Deze schimmeldraden kunnen diep de grond in groeien en soms wel honderden meters in de omtrek. De meeste soorten groeien op dood materiaal. Het organisch materiaal wordt door de schimmeldraden van de paddenstoel afgebroken en gebruikt als voedingsstof. Een deel van de voedingsstoffen wordt doorgegeven aan planten. Op deze manier is de cyclus van voedingsstoffen weer rond en gaat er in de natuur niets verloren.

Het Groene Strand

Het strand is veel meer dan een grote zandbak: het zit vol leven. En daar moeten we zorgvuldig mee omgaan. LandschappenNL, Vogelbescherming Nederland, Stichting Duinbehoud, IVN Natuureducatie en Stichting ANEMOON werken samen in project Het Groene Strand. Vrijwilligers rapen afval, beschermen broedvogels, verzamelen informatie en betrekken bezoekers door verhalen te vertellen over het leven en de natuur op het strand. Dit alles voor een mooiere natuur en natuurbeleving.

Meer weten of meedoen?

Wil je meer weten over paddenstoelen in de zeereep? Raadpleeg dan de KNNV Veldgids Paddenstoelen van de Zeereep (Noordeloos, 2020).

Gerelateerde berichten

Koraalzwammen zijn prachtige paddenstoelen met een sterk vertakt vruchtlichaam. In Nederland zijn er ongeveer dertig soorten. Een deel daarvan komt ook voor in de duinen en twee soorten zelfs uitsluitend. Dat er ook in de helmduinen van de zeereep koraalzwammen groeien was tot vijftien jaar geleden zo goed als onbekend.
Komende zaterdag 20 september is er weer een strandopruiming op het strand van Petten. We verzamelen peuken, blikjes, nylondraden, plastik en wat we nog meer aan rommel tegenkomen. Het afval gaat in jute zakken die later worden leeg geschut in de afvalbakken bij de strandopgangen. We starten om 10 uur bij de strandopgang vanaf de parkeerplaats aan Strandweg 4 Petten (bij het KNRM-gebouw). Kinderen zijn ook van harte welkom! 
Geïnspireerd door het zeedorp en het leven van de vissersbevolking trokken eind 19e eeuw veel kunstenaars uit de hele wereld naar Katwijk (evenals naar Egmond, Domburg en Volendam). Het zeedorpenlandschap met schelpenvissers en de bomschuiten, het drogen van de netten in het duin, werd een geliefd thema in de kunst.