Op zoek naar Stuifballen

Gesteelde stuifbal door Sytske Dijksen - Foto Fitis
Gesteelde stuifbal door Sytske Dijksen – Foto Fitis

Op zoek naar stuifballen

Stuifballen zijn paddenstoelen. Ze zijn niet zo groot en ook niet erg opvallend, maar leuk om te zien. En wat ook leuk is: ze zijn niet zeldzaam. Als je weet waar je op moet letten, kun je ze gemakkelijk vinden, vooral in de winter.

Een konijnenkeutel op een steeltje

Stuifballen zijn zogenaamde stuifzwammen. Dat zijn schimmels die meestal bolvormige paddenstoelen vormen. De sporen vliegen door een  gaatje of door scheur in de bol de wijde wereld in. Bij stuifballen zitten de sporen in een grijswit of licht geelbruin bolletje dat ongeveer even groot is als een konijnenkeutel. Dat bolletje staat op een geel- of roodbruin steeltje van 3 à 4 centimeter, vaak gedeeltelijk verborgen in het duinzand of tussen mos. Bovenop het bolletje zit een gaatje. Als je er voorzichtig tegen tikt, zie je hoe de sporen naar buiten komen en meegenomen worden door de wind.

Tussen duinsterretjes

De meest algemene stuifbal die je ziet in de Nederlandse duinen is de gesteelde stuifbal. Deze groeit in duingraslanden op een kalkrijke bodem, met kale plekken en mossen, meestal in de eerste kilometer achter de zeereep. Vaak is het zand niet lang geleden nog een beetje verstoven. De gesteelde duinbal groeit graag tussen mossen, vooral het gemakkelijk herkenbare, in de winter opvallend geelgroene duinsterretje.

Winterwandeling

Stuifballen zijn de hele winter te vinden, het meest van november tot en met februari. Anders dan de meeste plaatjeszwammen blijft een stuifballetje lang staan. Het bolletje wordt als het ouder wordt bijna helemaal wit.

Als je goed kijkt, en af en toe op de knieën gaat om te checken of het bolletje inderdaad op een steeltje zit, zul je tijdens een winterwandeling in het buitenduin vast een stuifbal kunnen vinden!

Auteur: Kees Vertegaal.

.

Gerelateerde berichten

Onlangs heeft minister Wiersma van LVVN een spoedwet ”Vervangen omgevingswaarde stikstof” vrijgegeven voor consultatie. De essentie van deze spoedwet is dat de minister zichzelf ontslaat van de wettelijke verplichting om binnen gestelde termijnen de natuur te herstellen die lijdt onder de stikstofdepositie.
Het klimaat verandert, zoals onder meer blijkt uit opwarming: zachtere winters, warmere voorjaren en drogere, hetere zomers. Volgens de in 2023 door het KNMI gepubliceerde klimaatscenario’s zet de opwarming de komende jaren door en moeten we, afhankelijk van onze CO2 -uitstoot, rond 2100 rekening houden met een opwarming van 1,7 °C tot 4,9 °C. Hoe reageren vogels hierop?
In Oranjezon zijn vele stadia van duinvorming te zien. De naam verwijst naar de oorspronkelijke eigenaars: de prinsen van Oranje. Het 400 hectaren grote gebied wordt beheerd door het Zeeuws Landschap.