De invoering van de Omgevingswet in de afgelopen jaren is een lang en ingewikkeld proces geweest, maar voor de consulenten van Duinbehoud zijn de veranderingen heel overzichtelijk.
We zetten de belangrijkste veranderingen overzichtelijk voor u op een rij:
Eenduidig tekst
De huidige (versnipperde) wetgeving over ruimtelijke ordening, natuur en milieu wordt samengevoegd in één wet: de Omgevingswet. Dit betekent niet dat de zaak simpeler of overzichtelijker wordt, maar de tekst is wel eenduidiger geworden. Tegenstrijdigheden en inconsequenties zijn eruit gehaald. De hele omgevingswetgeving doorlezen en doorgronden blijft echter een flinke klus.
Bestemmingsplan wordt omgevingsplan
Het bestemmingsplan heet voortaan omgevingsplan en kan in de toekomst naast de regels over de ruimtelijke ordening ook regels bevatten over natuur, milieu en landschap. De toelichtende tekst op de regels zal minder vrijblijvend zijn en moet goed worden gelezen.
De Omgevingswet heeft een breed blikveld en spreekt over het doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke behoeften. Ook wordt de intrinsieke waarde van de natuur benoemd en de zorgplicht voor leefomgeving (zie o.a. Besluit Activiteiten Leefomgeving (Bal), artikel 2.11).
De omgevingsvergunning
De verschillende vergunningen (besluiten en beschikkingen) worden onder één noemer gebracht: de omgevingsvergunning. Deze omgevingsvergunning kan zowel betrekking hebben op de ruimtelijke ordening (de bouw van een huis), het milieu (stikstofuitstoot) of natuur (vernielen nestgelegenheid). De verschillende aspecten die een rol spelen bij vergunningverlening moeten voortaan in samenhang worden beoordeeld.
Bevoegdheden gemeente
De bevoegdheden voor vergunningverlening worden zoveel mogelijk naar het laagste bestuurlijke niveau gebracht: de gemeente. Daarbij kan het voorkomen dat de gemeente een omgevingsvergunning afgeeft voor een bouwplan waarbij de overwinteringsplaats van vleermuizen verloren gaat. De gemeente moet dan een akkoord vragen bij de provincie voor de vergunningvoorschriften over het natuuraspect.
Dat de gemeente de (integrale) omgevingsvergunning afgeeft is echter geen automatisme, daar kan van worden afgeweken. De vergunningaanvrager kan een apart verzoek indienen bij de provincie als bijvoorbeeld het natuurgedeelte het hoofdbestanddeel van de totale vergunningaanvraag is.
Afwijken van rijksregels door gemeente en provincie
Gemeenten en provincies krijgen meer mogelijkheden om af te wijken van rijksregels of om zelf regels te stellen ten aanzien van de leefomgeving. Dit verloopt voor een belangrijk deel via de Algemene Plaatselijke Verordening en de Provinciale Verordening. We kennen dit bijvoorbeeld al ten aanzien van regels over hondenlosloopgebieden, de kapverordening, het beleid ten aanzien van het Natuur Netwerk Nederland of beschermde landschappen. Het wordt dus zaak voor de consulenten om deze verordeningen van gemeenten en provincie goed in de gaten te houden en daar in voorkomende gevallen ook commentaar op te leveren.
Participatie
Bij diverse besluiten van de overheden gaat participatie een belangrijke rol spelen. De Omgevingswet stelt dit niet verplicht, maar je moet dan wel motiveren waarom je het niet nodig vindt. Ook stelt de Omgevingswet dat participatie al moet starten nog voordat er een ontwerpbesluit ligt. Participatie loopt dus vooruit op de inspraak.
Van belang voor de consulenten is, dat je vroeg op de hoogte wordt gesteld van nieuwe initiatieven en dat je in het begin van het proces nog alternatieven kunt inbrengen en nieuwe ideeën kunt aandragen.
Dit participatieproces biedt kansen voor inbreng van eigen ideeën, maar het kan ook leiden tot frustratie omdat het veel tijd kost en er wellicht niets gedaan wordt met jouw inbreng.
Aanpassing Bekendmakingswet
Met de introductie van de Omgevingswet wordt ook de Bekendmakingswet aangepast. Onderdelen daarvan treden in werking op 1 juli 2021 resp. 1 juli 2022. Het is belangrijk om te weten dat voortaan alle besluiten en vergunningen digitaal moeten worden gepubliceerd en bekend moeten worden gemaakt via www.mijnoverheid.nl. Daarop kun je als consulent een abonnement nemen per postcodegebied of gemeente.
Ter informatie:
Een belangrijke bron van informatie over onze natuurgebieden, het landschap, de flora en de fauna is te vinden op de website: https://www.bij12.nl/onderwerpen/natuur-en-landschap/ Op deze website staan de Natura 2000 beheerplannen, de kennisdocumenten soortenbescherming en de nationale databank flora en fauna.
